Het is belangrijk dat leerlingen graag naar school gaan. De sfeer in de school speelt daarbij een belangrijke rol, maar zeker ook de manier waarop de leerstof wordt aangeboden. Als een les uitdagend, boeiend en verrassend is, heb je veel kans dat alle leerlingen ze met een hoge mate van betrokkenheid gevolgd hebben en als gevolg daarvan er het nodige van hebben opgestoken.
Nieuwsgierigheid opwekken
De bel was gegaan voor het begin van de lessen en de juf stapte met boekentas, handtas en … een schoenendoos onder haar arm naar haar rij. In de bovenzijde van de doos waren gaatjes geprikt en af en toe maakte de juf, onzichtbaar, krasgeluiden, die leken van binnen uit de doos te komen. De leerlingen hadden wel al eens vragend naar de doos gekeken, maar het was pas bij het binnentreden van het klaslokaal dat er iemand vroeg wat er in de doos zat. De juf plaatste de doos aan de rechterkant op haar bureau, wierp er nog snel een blik naar en zei: “Ik heb een diertje bij me. Als jullie vanochtend flink meewerken, mogen jullie het vanmiddag zien.”
Het werd een rustige voormiddag in de klas. De leerlingen werkten flink mee en de juf lichtte af en toe het deksel van de doos een beetje op om te zien of alles goed was met het diertje. Ook maakte ze regelmatig nog wat krasgeluiden die precies van bij het dier leken te komen.
Het onderwerp van de les
Na de middag was het dan zover. De leerlingen zouden het diertje mogen zien, maar eerst wilde de juf weten wat ze allemaal over het dier zouden willen weten. Direct gingen de vingers omhoog en kwamen er een heleboel vragen. “Hoe is de naam van het dier?” “Dat verklap ik op het einde”, zei de juf, “vraag nu maar eerst wat andere dingen.”
De leerlingen wilden bv. weten wat het diertje eet. Toen schreef juf op het bord 'Voeding' en vermeldde erbij wat het diertje eet. Er volgden nog een hele reeks vragen. Waar het dier leeft? Hoe het zich voortplant? Of het vijanden heeft? Hoe het eruitziet? Hoe het zich verdedigt?
Op het bord werd verder aangevuld met 'Uitzicht', 'Vijanden', 'Voortplanting', … om zo te komen tot het doel van deze les: de volledige identiteitskaart van een dier.
Overal had juf ook vermeld wat er voor het diertje in aanmerking kwam. Bovenaan schreef ze nu 'Identiteitskaart van een foezeloes'. Toen de leerlingen de naam lazen, keken ze verwonderd, want over een foezeloes hadden ze nog nooit gehoord. Juf zei dat dat inderdaad kon, want het is een zeer zeldzaam dier.
De ontknoping
De tijd was nu gekomen om het beestje te tonen. Alle kinderen kwamen rond de juf staan om het zeker goed te kunnen zien. Spannend! Ze waren stil en op hun hoede, want tijdens het opstellen van de identiteitskaart was aan het licht gekomen dat een foezeloes wel agressief uit de hoek kon komen en zelfs durfde te bijten om zich te verdedigen.
Toen het muisstil was, opende de juf voorzichtig de doos. Ze liet een gil en duwde de doos gelijktijdig met het opheffen van het deksel de hoogte in. Het diertje vloog uit de doos door de klas. Alle kinderen stoven uit elkaar van het schrikken en ook wel uit angst. Toen keken ze naar de plaats waar het diertje was terechtgekomen en ontdekten een grappig pluchen beestje. Plots werd er heel hard gelachen van ontlading, van opluchting en ook om de grap.
Het beoogde resultaat
Geen enkele leerling had in deze les niet opgelet, ze waren allen zeer betrokken geweest en de juf was er zeker van dat ze dit nooit meer zouden vergeten! Er werd zelfs de volgende dagen nog over gepraat op de speelplaats.
Ik gaf deze les elke twee jaar als 'de identiteitskaart van een dier' aan bod kwam en telkens was de betrokkenheid zeer groot. In dit specifieke geval reikte 'Het Pedagogisch Centrum van het Stedelijk Onderwijs van Antwerpen' me die les aan. Ik ben er het Centrum nog altijd dankbaar voor.
Tekst en beeld: A. Poelmans
