Libretto van Peter Holvoet-Hanssen bij uitgeverij Pelckmans is een fonkelende bloemlezing van ‘liedgedichten’ en ‘muziekdoosgedichten.’ We praatten met de dichter -troubadour.
Dag Peter, Libretto lijkt een beetje je levenswerk te zijn?
Het is een tussenstap, maar het is iets waarop ik heel fier ben, en ik hoop dat je dat ook over dertig jaar nog wel zult kunnen waarderen.
Je noemt jezelf een ‘woordenjutter’ met gedichten als baldakijnen, vliegende tapijten, drijvende doodskisten. Leg eens uit?
In mijn wilde jaren vond ik wat ik schreef eigenlijk niet waardig om het gedichten te noemen. Ik ben een ontdekkingsreiziger, een speelvogel, dus ik vond eigen genres uit, en ik ga altijd op reis in mijn hoofd. Mijn echtgenote, Noëlla Elpers, zegt: echte reizen maak je in je hoofd. Libretto is een onderdeel van een grote reis die een vernietigende reus tegemoet gaat, ‘Golemman,’ en een troubadour is alleen gewapend met muziek en poëzie. Dat wordt spannend natuurlijk, hij zal wellicht verpletterd worden, maar toch, ondanks alles, gewapend met deze amulet, gaat hij die reus tegemoet.
Astronaut in het heelal van de poëzie. Licht sinds Lucebert. P. van Ostaijen kijkt over je schouder mee?
Je doet mij blozen, en dat is van bij mijn communie geleden.
Je creëert klankgedichten die visueel worden, de beelden zijn romantisch, sprookjesachtig of huiveringwekkend. Die afwisseling zorgt voor een continue inspiratie?
Ik moet eigenlijk niet op zoek naar inspiratie, het leven in al zijn facetten reikt dat aan, dus, in Libretto kun je een kinderliedje vinden, maar evengoed aan het oorlogsfront terechtkomen. Ik volg eigenlijk de stroom, de stroom van het leven, maar ik zoek wel de fonkelingen in de duisternis.
Soms kan een gevoelen in één regel overschakelen naar een ander, toch?
Dat kan je zo hebben hé, we kunnen een leuke tijd hebben, maar we gaan de deur uit, en er gebeurt iets heel ernstigs. Ik probeer dat totaalgevoelen op te roepen. Daarover kan ik je wel iets vertellen.
Gedachteflitsen die je omzet in taal. Schrijf je die in één keer neer of blijf je er lang over denken?
Elk gedicht heeft zijn eigen verhaal. Er zijn gedichten die aankloppen aan mijn deur, die vlug kunnen worden genoteerd, maar er zijn er ook die mij veel slapeloze nachten geven. Een gedicht is eigenlijk een compositie, alles moet op zijn plaats komen, elke komma, elk beeld. Het is een beetje een stiel, vakmanschap, zoals jullie weten, en daar ben ik eindelijk wat beter in geworden. Daarom ben ik zo blij en fier met Libretto.
Het werk bestaat uit drie delen. In De Sneeuwmakers staat Kuifje in Oostende. Je houdt van Oostende?
Ja, alhoewel ik een longaandoening heb. Ook daar ruik je de auto’s, en het lawaai in Vlaanderen rukt op, het gezoem wordt alsmaar luider. In Oostende had ik op het strand een heel oude man ontmoet, het leek wel Kuifje.
Je houdt van Kuifje, net als van Ensor?
Ensor is mij zeer dierbaar en altijd een groot voorbeeld geweest, ik vind dat de poëzie een beetje Ensoriaanser zou mogen zijn, poëzie is een laatste bastion van vrijheid. Dan moeten we niet te gedwee doen. Komaan, de taal bij het nekvel nemen.
De zee is nooit ver weg in je werk?
Hoor, Walt Whitman, O Captain, my Captain, our fearful trip is done. The ship has weather’d every wrack. We moeten altijd op zoek blijven gaan, en de zee nodigt ons uit om op avontuur te gaan in het hoofd. Ze geeft contrast met het land, ze trekt mij aan, ze zet mijn longen en mijn hersenkamertjes helemaal open.
Het is niet voor niets dat je ooit bent begonnen met het Kapersnest, als kaper, als kapitein?
Ik ben geen kapitein, dat is mijn lieve echtgenote, de jeugdschrijfster Noëlla Elpers. Lang geleden vroeg ze me om mee te gaan naar scholen en klassen, dan kwam ik uit de kast als Peter Peperkoek, zo heette ik toen, met mijn wilde haren, en zei ik tegen de kinderen: “Kijk, iemand als ik, Peter, kan bestaan.”
In je opvoeringen fascineer je door je ritme, je stem, je lichaamstaal, even bén je je gedicht zelf, het publiek kan niet ontsnappen, je laat het woord de mensen veroveren?
Ik schrijf zelden over mezelf, ik laat het leven aan het woord en daarom laat ik ook graag de gedichten zelf aan het woord. Ik mag dan heel veel registers bespelen. Daarom noem ik mij geen performer, maar een troubadour. Ik zet mij open en ja, op het moment zelf kan ik dan nog beslissen: ik ga voor een andere teneur, of een ander verhaal, of een ander gedicht.
We zijn ervan overtuigd dat jouw woord velen blijft veroveren, dank voor dit gesprek …
Dank je wel
Libretto van Peter Holvoet-Hanssen is een aanrader voor elke poëzieliefhebber.
Roland Bergeys
Libretto Peter Holvoet-Hanssen Uitgeverij Pelckmans Hardcover ISBN 978-94-6401-829-5
