Naar jaarlijkse gewoonte veranderen ook een aantal verplichtingen bij het begin van het nieuwe jaar. We vatten de voornaamste, wettelijke veranderingen voor u even samen.
ALGEMEEN
E-mail is geldig bewijs
Het communiceren via e-mail is voortaan wettelijk erkend als geldige kennisgeving. De ontvanger moet wel vooraf aanvaard hebben dat hij op die manier wenst aangeschreven te worden.
Veranderen van verzekeraar
Dit jaar wordt een nieuwe verzekeringswet ingevoerd waarbij het eenvoudiger zal worden om van verzekeraar te veranderen. Het moet de polissen voordeliger maken voor de consument.
Geen extra roamingkosten
Consumenten moeten minstens tot 2032 geen extra kosten betalen voor het gebruik van hun mobiele telefoon wanneer zij binnen de Europese Unie naar het buitenland reizen.
Rookverbod
In geen enkel treinstation in ons land mag nog gerookt worden, ook niet in de openlucht op de perrons. Wie er geen rekening mee houdt, riskeert een boete van minstens 50 euro.
Geen paarden op kermis
Er mogen geen pony’s en paarden meer gebruikt worden op kermissen en jaarmarkten.
Exit opkomstplicht
Bij de volgende lokale verkiezingen in Vlaanderen (normaal in 2024) zal er geen opkomstplicht meer zijn. Ook de invloed van de lijststem zal verdwijnen. De burgemeester zal rechtstreeks verkozen worden. De grootste stemmenkampioen van de grootste meerderheidsfractie wordt automatisch burgemeester. Opgelet: dit geldt uitsluitend voor de verkiezingen van de Vlaamse regering en niet voor de federale regering.
Itsme voor jongeren
Voortaan is de identiteitsapp ook beschikbaar voor jongeren vanaf 16 jaar. Zij kunnen nu een account aanmaken via hun bank als ze hun eID-kaart onlangs in een bankkantoor hebben laten uitlezen.
Duurder leven
· De energiecrisis is er de oorzaak van dat voortaan crematie ook duurder wordt.
· In 2023 zal de premie voor de brandverzekering stijgen met ± 11% omdat deze premie de Abex-index volgt. Die index wordt tweemaal per jaar berekend in functie van de prijzen van bouwmaterialen en de lonen van bouwvakkers.
· De Vlaamse zorgpremie die elke Vlaming verplicht is te betalen, wordt 58 euro in plaats van (vorig jaar) 54 euro. Met deze zorgpremie betalen zorgkassen zorgbudgetten uit aan mensen die langdurig zorgbehoevend zijn.
· De GAS-boete, die door lokale overheden kan opgelegd worden aan hardleerse overtreders, wordt verhoogd van 350 naar 500 euro.
· Postzegels worden gemiddeld 15 procent duurder.
· De woningbelasting stijgt met bijna 10 procent.
· Het drinkwater wordt gemiddeld 17 euro per jaar duurder.
· Het inschrijvingsgeld aan universiteiten stijgt met 11 procent.
· Brandpolissen worden in 2023 gemiddeld 10,8 procent duurder.
De nieuwe pachtwet
De pachtwet van ’69 verplicht al wel schriftelijke contracten, maar voorziet geen sanctie. De nieuwe pachtwet voorziet nu dat, als een verpachter niet wil meewerken aan een schriftelijke overeenkomst, de pachtvernieuwing automatisch ten voordele van de pachter is. Als de pachter niet wil meewerken, kan de rechter de pacht ontbinden.
Spaarrente
De grootbanken hebben het rendement van het klassieke spaarboekje voor 2023 opgetrokken tot 0,60 procent.
Gokreclame verboden
Vanaf juli 2023 wordt reclame voor gokactiviteiten verboden. Een uitzondering wordt gemaakt voor de truitjes van voetballers en wielrenners. Zij mogen vanaf 2028 geen naam van een gokbedrijf meer op de truitjes hebben staan.
Bankrekening
Vanaf februari zullen diamantairs, prostitutiebedrijven en bedrijven uit andere gevoelige sectoren de kans krijgen om een zichtrekening te openen bij de bank.
Verjaringstermijn voor moord
De verjaringstermijn voor moord of roofmoord zal in uitzonderlijke gevallen volledig geschrapt worden. Hierdoor zouden zware dossiers (zoals deze van De Bende van Nijvel) niet meer kunnen verjaren in 2025.
Akten online opvragen
Voortaan kunnen burgers uittreksels en afschriften van akten van de burgerlijke stand digitaal raadplegen en downloaden via het onlineportaal van justitie Just-on-web. Het gaat om akten van geboorte, huwelijk, prenatale erkenning, voornaamverandering, adoptie, levenloos geboren kind en registratie van wijziging van het geslacht.
BOUW-WONEN
Notarisakten stijgen
Op 1 januari 2023 stijgt de belasting op de akten die bij de notaris worden opgesteld en die betrekking hebben op huwelijks- of wettelijke samenlevingsovereenkomsten. Het tarief voor akten van vennootschappen wordt verhoogd naar 100 euro. Het recht van 2 euro op afschriften uit de hypothecaire documentatie en op de akten van weigering tot overschrijving van beslaglegging verdwijnt.
Notariskosten dalen
De erelonen van notarissen gaan omlaag. Voor een verkoopakte geldt dan een vast tarief. Daardoor zal je nu ruim 1100 euro minder betalen voor een doorsneewoning in Vlaanderen. De vermindering van de notariskosten verschilt in functie van de aankoopprijs: 25% voor woningen van € 250.000, 15% voor woningen van € 400.000 en 9% voor woningen van € 500.000. Voor woningen van € 800.000 en meer wordt een meerprijs van 1% gerekend door de notaris.
Capaciteitstarief
Vanaf januari wordt de elektriciteitsfactuur berekend op basis van het capaciteitstarief. Het gemiddelde van de twaalf maandelijkse piekverbruiken wordt de jaarbasis voor de nieuwe berekening. Wie een analoge meter heeft, betaalt een forfait voor een geschat piekverbruik van 2,5 kW. Het nieuwe tarief bedraagt ongeveer 7 procent van je totale elektriciteitsfactuur. Het nachttarief wordt afgeschaft. Je kan een meter ook slim maken door apps te installeren op je gsm, maar die zijn niet gratis.
Gas ontmoedigen
Nieuwe verkavelingen met minstens vijf woningen mogen geen aardgasaansluiting meer hebben. Ook voor gebouwen met vijf of meer appartementen geldt deze maatregel.
Digitale meter
De plaatsing van een digitale meter wordt gratis (tegenover 50 euro vorig jaar), omdat voortaan het capaciteitstarief wordt aangerekend. Fluvius zorgt voor de gratis plaatsing.
Steunmaatregelen verlengd
Alle bestaande steunmaatregelen inzake energie worden verlengd tot eind maart 2023. Het gaat zowel om de uitbreiding van het sociale tarief, de verlaging van de accijnzen aan de pomp voor benzine en diesel, de verlaging van de btw op elektriciteit en gas (tot 6%) als om de compensatiemaatregel voor mensen die met stookolie verwarmen. De lagere btw voor zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen en de lagere btw voor sloop en heropbouw, wordt verlengd tot het einde van 2023. Ook bewoners van appartementsgebouwen en andere collectieve woonvormen met maar één gasaansluiting krijgen het basispakket energie tegen verlaagd tarief.
Betalingsuitstel voor woonkrediet
De banksector heeft een steunregeling uitgewerkt voor particulieren en bedrijven die door de hoge energieprijzen kampen met betalingsproblemen. Particulieren kunnen onder bepaalde voorwaarden gebruikmaken van betalingsuitstel voor woonkrediet. De maatregel geldt al zeker tot eind maart 2023.
Huurprijzen bevroren
De huurprijzen van onvoldoende energiezuinige woningen worden door de Vlaamse regering via een spoeddecreet meteen bevroren voor een periode van één jaar. Nadien kan deze periode verlengd worden als aan de toestand niets veranderd is ondertussen.
Dubbel glas
Vanaf 2023 wordt de dubbelglasnorm verstrengd. Wie nu niet voldoet aan de dubbelglasnorm, zal zijn gebouw ongeschikt verklaard zien als woning.
Asbestattest
Gebouwen van voor 2001 die verkocht worden, moeten sedert 23 november 2022 beschikken over een asbestattest. Die attesten worden uitgereikt door asbestdeskundigen van Fedasbest, de organisatie die asbestlabo’s en deskundigen groepeert. Ook bij verkoop van een beschermd moument of een ander goed dat als onroerend erfgoed wordt beschouwd, is een asbestattest verplicht.
Controle sociale woning
Voortaan moeten sociale huurders zich inschrijven als werkzoekende bij de VDAB. Vanaf 2024 wordt er niet alleen gekeken naar het inkomen van wie een sociale woning wil huren, maar ook naar de omvang van de spaargelden. Wie een ruime spaarportefeuille heeft, zal dan niet langer in aanmerking komen voor een sociale woning.
Zonnepanelen
De Vlaamse zorgpremie voor zonnepanelen daalt dit jaar van 1500 euro naar 750 euro. In 2024 zal deze premie nog minder bedragen en vanaf 2025 vervalt de premie helemaal.
Stookoliepremie
Een stookoliepremie kan nog aangevraagd worden tot en met 30 april 2023. Deze premie bedraagt nu 225 euro en vanaf het najaar 300 euro. Een gezin kan dit slechts eenmaal aanvragen.
Energiekorting
De energiekorting wordt verlengd tot einde maart 2023. De tegemoetkoming blijft 135 euro per maand voor gas en 61 euro per maand voor elektriciteit.
Thuisbatterij
De premie voor een thuisbatterij, die na 31 maart 2023 wordt gekeurd, vervalt. Je kan nog wel tot negen maanden na de ingebruikname van de thuisbatterij een premie aanvragen. Voor 2023 bedraagt het bedrag tot het uitdoven van de premie, nog maximaal 850 euro.
Verplichte renovatie
Wie vanaf dit jaar een woning of appartement met EPC-label E of F koopt, moet die woonst verplicht renoveren naar label D of beter binnen de vijf jaar na de aankoop. Wie een woning erft van zijn ouders, is niet verplicht deze woning energiezuinig te renoveren.
Sloop- en heropbouwpremie
Wie buiten de stad woont in een eigen woning, heeft in 2023 nog recht op het verlaagde btw-tarief van 6 procent. Ook de Vlaamse sloop- en heropbouwpremie van 10.000 euro blijft dit jaar van toepassing. De premie moet worden aangevraagd binnen de drie maanden na de goedkeuring van de omgevingsvergunning.
Regenput
Voortaan moet bij gebouwen met een dak van meer dan 80 m2 een regenput van minstens 7500 liter worden geplaatst. Bij een dak van meer dan 120 m2 wordt dat een put van 10.000 liter.
Indexatie huurprijzen
Sinds 1 oktober 2022 is de indexering van de huurprijs gekoppeld aan de energiezuinigheid van de woning. Alleen woningen met label A+, A, B of C mogen de volledige indexering doorrekenen tot 30 september 2023.
EPC-plicht
Kleine appartementsgebouwen met twee tot vier eenheden moeten tegen eind 2023 een energieprestatiecertificaat (EPC) van de gemeenschappelijke delen hebben. Vanaf 1 januari 2023 is een EPC verplicht bij de overdracht en verhuring van niet-residentiële eenheden zoals scholen, winkels en kantoren.
Aankoop met belastingvoordeel
Wie een lening aangaat voor vastgoed (behalve de gezinswoning) kan alleen nog in 2023 een belastingvoordeel voor de kapitaalaflossing krijgen. Deze maatregel vervalt vanaf 2024.
Kadastraal inkomen
We zullen in 2023 tot bijna 10 procent meer onroerende voorheffing betalen voor onze woning door de indexatie van het kadastraal inkomen.
FEESTDAGEN-VAKANTIE-LONEN
Wettelijke feestdagen
Volgende dagen zijn wettelijke feestdagen en dus vrije dagen in 2023 …
· Nieuwjaar (zondag 1 januari 2023)
· Paasmaandag (maandag 10 april 2023)
· Dag van de Arbeid (maandag 1 mei 2023)
· O.-H.-Hemelvaart (donderdag 18 mei 2023)
· Pinkstermaandag (maandag 29 mei 2023)
· Nationale Feestdag (vrijdag 21 juli 2023)
· O.-L.-V.-Hemelvaart (dinsdag 15 augustus 2023)
· Wapenstilstand (zaterdag 11 november 2023)
· Kerstdag (maandag 25 december 2023)
Wetgeving wettelijke feestdagen
Werknemers in de privésector mogen in principe niet werken op een feestdag. Als een feestdag samenvalt met een zondag of met een gewoonlijke inactiviteitsdag in de onderneming (meestal een zaterdag), moet deze feestdag vervangen worden door een andere dag die samenvalt met een gewone werkdag. De werkgever moet voor die feestdagen wel loon betalen. De werknemer heeft in 2023 recht op twee vervangingsdagen: Nieuwjaar (1 januari) en Wapenstilstand (11 november).
Geboorteverlof
Vanaf januari telt het geboorteverlof 20 in plaats van 15 dagen. Vaders en co-ouders kunnen dit verlof vrij opnemen in de eerste vier maanden vanaf de dag van de bevalling.
Nettolonen stijgen
Vanaf januari verdient elke werknemer 50 tot 130 euro netto per maand meer als gevolg van de indexering van de lonen.
Vrijwilligers
Vrijwilligers kunnen 4957 euro per jaar ontvangen zonder dat daarop sociale bijdragen moeten betaald worden. Voor de belastingen ligt de grens op 6250 euro. Voortaan zijn de bedragen voor beide vrijstellingen gelijkgeschakeld. Ze zijn van toepassing voor vrijwillige hulpverleners, ambulanciers bij de brandweer, ambulancediensten en civiele bescherming.
Auteursrechten
Voortaan zal het fiscale gunstregime alleen nog van toepassing zijn voor kunst en letterkunde of prestaties van uitvoerende kunstenaars.
Kilometervergoeding
Werknemers die beroepsverplaatsingen maken met hun eigen wagen kunnen van hun werknemer een kilometervergoeding krijgen. Van 1 juli 2022 tot 30 juni 2023 bedraagt de kilometervergoeding € 0,4170 per kilometer.
WERKEN
Definitie ‘werkdag’
Vanaf 1 januari 2023 treden er twee nieuwe boeken van het Burgerlijk Wetboek in werking waarmee een werkgever rekening zal moeten houden. Eén van deze boeken verduidelijkt de berekening van termijnen en omschrijft de term ‘werkdag’. Zo zal men vanaf 1 januari 2023 in het arbeidsrecht zaterdag niet meer als een werkdag mogen beschouwen.
Vierdaagse werkweek
Voortaan zal het mogelijk zijn over te schakelen naar een vierdaagse werkweek met langere arbeidstijd. Je moet dit schriftelijk aanvragen aan je werkgever. Dit kan voor maximaal zes maanden, maar het kan verlengd worden. De werkgever is niet verplicht dit toe te staan. Als hij niet akkoord gaat, moet hij binnen de maand op papier een grondige reden opgeven.
Compensatie vakantiedagen
Wie tijdens zijn vakantiedagen ziek wordt, zal deze ‘verloren’ dagen kunnen compenseren, zowel in de privé als bij de overheid.
Jobstudenten
In 2023 stijgt het aantal uren dat studenten mogen werken zonder het recht op kinderbijslag te verliezen. Het aantal stijgt van 475 naar 600 uur per jaar.
Afspraken verbreken
Bedrijven met ten minste twintig werknemers moeten voortaan overeenkomsten sluiten over het recht om ‘verbinding te verbreken’. Dit is van toepassing op praktische regelingen: richtlijnen voor bv. het gebruik van laptops en smartphones op het werk en tijdens de vakanties. Bedrijven hebben tot 1 april 2023 de tijd om zo’n regeling uit te werken.
RSZ-bijdrage
Bedrijven moeten nu een bijkomende RSZ-bijdrage betalen als ze een uitzendkracht per semester meer dan veertig opeenvolgende dagcontracten aanbieden.
Arbeidsongeschikte zelfstandigen
Arbeidsongeschikte zelfstandigen zullen voortaan weer aan het werk kunnen zonder dat ze vooraf toelating hebben van de adviserende geneesheer.
Werkervaringsstage
Voortaan zullen werkzoekenden terecht kunnen op een werkervaringsstage, zodat werkzoekenden de mogelijkheid krijgen hun competenties te versterken. Het gaat o.a. over leren samen te werken, goed te communiceren en te plannen. Voor de werkgevers hangt er ook een premie van maandelijks 200 euro bruto aan vast per voltijdse werkervaringsstage.
Energiewerkloosheid
De vereenvoudigde procedure ‘tijdelijke werkloosheid energie’ wordt verlengd tot 31 maart 2023. Het is een nieuwe vorm van tijdelijke werkloosheid om economische redenen die alleen kan opgeroepen worden door energie-intensieve bedrijven. Deze tijdelijke werkloosheid is beperkt tot maximaal vier weken.
Landurig zieken
Werkgevers die, in vergelijking met andere bedrijven, veel meer langdurig zieke werknemers hebben, moeten voortaan een extra RSZ-bijdrage betalen. Door ziekteverzuim doeltreffend aan te pakken, kunnen werkgevers dus extra kosten vermijden.
Ontslag
Werknemers die door hun werkgever worden ontslagen en recht hebben op een opzegtermijn van ten minste 30 weken, kunnen nu gebruikmaken van allerlei maatregelen om sneller een baan te vinden dankzij outplacement, coaching of training. Het is een toegestane afwezigheid op het werk met behoud van loon, zonder extra kosten voor de werkgever.
Opleidingsverplichtingen
Voor ondernemingen vanaf 20 werknemers geldt voortaan de verplichting om elk jaar telkens vóór 31 maart een formeel opleidingsplan te maken. Dit plan bevat minstens de aangeboden opleidingen en de doelgroep voor wie ze bestemd zijn. Zijn er minstens tien werknemers in dienst, dan heeft elke voltijdse werknemer ook recht op vier opleidingsdagen per jaar vanaf 2023 en vijf dagen vanaf 2024. Zijn er tussen 10 en 20 werknemers in dienst, dan volstaat één opleidingsdag per jaar. Vanaf 2023 wordt het plafond voor opleidingen opgetrokken naar 3364 euro.
Intern meldingskanaal
De Europese richtlijn uit 2019 rond klokkenluiders wordt nu omgezet in een Belgische wetgeving. Er zijn voortaan drie kanalen waarlangs werknemers van privébedrijven melding kunnen maken van wantoestanden op het werk. Dat kan binnen het bedrijf, bij de overheid of via de pers. De federale ombudsman en het federaal mensenrechteninstituut FIRM zullen klokkenluiders informeren, begeleiden en ondersteunen. Volstaat de interne procedure niet of is er geen vertrouwen in de bedrijfsleiding, dan kunnen werknemers rechtstreeks klacht indienen bij de Federale Ombudsman. Dit geldt ook voor voormalige werknemers, vrijwilligers, stagiairs, zelfstandigen, aandeelhouders, bestuurders, onderaannemers en leveranciers. Er kan ook melding gemaakt worden via de pers wanneer er bv. sprake is van onmiddellijk gevaar voor het openbare belang of van een risico op vernietiging van het bewijsmateriaal.
Statutenwijziging vennootschappen
Alle bestaande vennootschappen moeten vóór 1 januari 2024 hun statuten aanpassen aan de bepalingen van de nieuwe vennootschapswetgeving. Er blijven nog maar vier vennootschapsvormen over: de besloten vennootschap (bv), de naamloze vennootschap (nv), de coöperatieve vennootschap (cv) en de maatschap. De afgeschafte rechtsvormen moeten dus overschakelen op een andere rechtsvorm.
Contract ontbinden
Voortaan kan iedereen een contract heronderhandelen of ontbinden, zelfs als dat niet uitdrukkelijk vermeld staat in de overeenkomst. Het gaat om contracten voor bijvoorbeeld de aankoop van een huis of een auto. Als je bv. merkt dat de tegenpartij in een contract de verbintenis niet zal nakomen, kan je nu zelf het contract ontbinden.
Vennootschap oprichten
Wie een bv met standaardstatuten opricht, zal voortaan circa 1000 euro oprichtingskosten bij de notaris betalen. In de prijs is begrepen: 200 euro ereloon, 275 euro aktekosten en publicatiekosten en belastingen.
Toelage voor innovatie
De Vlaamse regering voorziet jaarlijks (in de periode 2023-2027) een toelage van € 5,9 miljoen om innovatieve bedrijven te versterken en Vlaanderen toekomstbestendig te maken wat duurzaamheid en digitalisering betreft. VLAIO stelt 36 bedrijfsadviseurs ter beschikking om bedrijven hierbij kritisch te begeleiden.
Opzegtermijnen gelijkgesteld
De werkgevers en vakbonden willen dat de opzegtermijnen van alle arbeiders die zelf ontslag nemen, worden gelijkgesteld tot maximaal dertien weken. Hierover werd een akkoord bereikt binnen de Nationale Arbeidsraad (NAR). Het wordt nu op tafel gelegd bij de regering.
TRANSPORT
Automatische versnelling
Mercedes stopt met de productie van auto’s met handmatige versnellingspook. Er zullen voortaan alleen nog maar voertuigen geproduceerd worden bij Mercedes met automatische versnellingsbak.
Zwarte doos verplicht in de auto
Net zoals in elk vliegtuig moet elke nieuwe wagen die voortaan van de band rolt, uitgerust zijn met een ‘zwarte doos’. Bij een ongeval moet alles, volgens de nieuwe Europese verordening, van 30 seconden voor tot 10 seconden na de crash worden bijgehouden. Uiterlijk vanaf 7 juli 2024 moet die zwarte doos in alle nieuwe wagens staan. Nieuwe modellen moeten voortaan ook uitgerust worden met een universele stekker waarop een alcoholslot kan worden aangesloten.
Bedrijfswagens
Het belastbare voordeel van alle aard voor bedrijfswagens wordt duurder, omdat het belastbare voordeel gekoppeld is aan de evolutie van de gemiddelde CO2-uitstoot van nieuw ingeschreven voertuigen. De belastingschalen voor de bedrijfsvoorheffing wordt aangepast, wat een meerkost betekent van ongeveer 50 euro per maand.
Afbouw fiscaal gunstregime
Vanaf 1 januari zijn nieuw aangekochte plug-hybrides nog maximaal 50% fiscaal aftrekbaar. Vanaf juli dooft dat percentage stapsgewijs uit. Voor wagens die de werkgever aanschaft vanaf 1 juli stijgt ook de CO2-solidariteitsbijdrage in functie van het brandstoftype en de uitstoot.
Verplichte keuring motorfietsen
Als je een motorfiets wil verkopen, moet je voortaan ook een keuringsbewijs kunnen voorleggen. Dat moet ook als de motorfiets betrokken is geweest bij een ongeval. De keuring van een motorfiets kost 48,10 euro.
Franse wegentol
Vanaf februari verhoogt Frankrijk de toltarieven (péage) met 4,75 procent. Als je met een elektrische wagen op de Franse autosnelwegen rijdt, krijg je een jaar lang een korting van 5 procent.
