Als iemand met wie je gevoelsmatig verbonden bent, sterft, word je danig opgeschrikt in je eigen leven. Je wordt doorkruist door gevoelens van angst, verzet, machteloosheid, verdriet, woede, schuld … Het lijkt wel alsof het leven zelf onbetrouwbaar is geworden. In een eerste moment ben je verlamd of hyperactief, min of meer verdoofd. Je wil in stilte wegkruipen in de bescherming van wat nog vertrouwd is, of samenzijn bij veilige anderen. Ook doen, je uitdrukken op een of andere manier is belangrijk, zodat je energie stroomt en je niet verstikt raakt, opgesloten in jezelf.
De verliesbeleving en het afscheid nemen vormen een persoonlijk gekleurd proces om eenvoudig, eerlijk en oprecht vorm en uitdrukking te geven aan de persoonlijke beleving, die mede gekleurd is door de eigen levensvisie of geloofsovertuiging.
Van oudsher en in alle culturen is er een aanbod rituelen en symbolen dat rouwenden de ruimte biedt om concreet uitdrukking te geven aan hun beleving en zo de energiestroom op gang te houden en te zuiveren. Godsdiensten, filosofische en spirituele groepen gebruiken deze rituelen – weliswaar met een eigen inkleuring of accent – om de overgang te structureren, te ondersteunen en mogelijk te maken.
Rituelen maken tijd en ruimte vrij om met de essentie van het bestaan zelf, hier en nu, bezig te zijn. Behalve handelingen en symbolen maken we ook gebruik van woorden en muziek.
Op een moment waarop we oog in oog staan met het radicale nieuwe, nog onbekende, is ook stilte op zijn plaats, waarin het nog onbenoembare hoorbaar en verstaanbaar kan worden. In een haast mystieke nieuwsgierigheid leven we vol verwachting, ontvankelijk voor het onverwachte.
Neem daarom de tijd om aan te voelen welke rituelen bij het afscheid horen. Het zal helpen het afscheid bewust en met aandacht een plaats te geven.
Christophe
