April 2021, corona is alomtegenwoordig samen met heel wat restricties. Toch zelf begonnen met Westhoek Culinair. Ondanks alles enorm genoten en leuke mensen tussen hun lekkernijen ontmoet. Waarom er geen tweede episode van maken? Een goed jaar later, COVID-19 is geen spelbreker meer en in een stralend weer de Westhoek terug ingedoken op zoek naar streekgerechten en vooral naar het verhaal van de mensen erachter. Mensen die trots zijn op wat dit stukje paradijs in West-Vlaanderen voor hen betekent en met hun producten iedereen overstag krijgen voor de ‘Grote Goesting’.
Laten we maar ineens met het bier beginnen. Vleteren kent drie brouwerijen. De broeders van de Sint-Sixtusabdij met hun nogal speciale verkoopprocedure kent iedereen. Zij zijn Westvleteren, de Struise Brouwers zijn Oostvleteren en in de derde deelgemeente Woesten aan de Elverdingestraat vind je Brouwerij Deca. In Woesten stond er voor WO I al een brouwerij (St.-Antonius). Deze werd bijna geheel verwoest in de oorlog. Een nieuwe brouwerij ontstond op de plaats waar Deca zich nu bevindt. Een brouwerij die erin geslaagd was om de oude brouwketel van St.-Antonius te redden. De eigenaars (familie Vanneste) verkochten de brouwerij in 1926 aan de familie De Caestecker. In deze naam zie je Deca al verschijnen. De vader van de huidige eigenaar kocht de brouwerij in 1980. Het is een brouwersfamilie met nu de vijfde generatie aan zet. Elke eerstgeboren zoon kreeg de naam Georges. Sinds 2013 staan Georges Nicolas en Katrien aan het hoofd van de brouwerij. De oude ketel wordt nog altijd gebruikt en onlangs werd er een extra, nieuwe ketel aangeschaft, half uit inox, half uit koper. Deca is vrij uniek op velerlei gebied.
-De hoofdgisting gebeurt in open gistkuipen, vandaar de zachte smaak.
-Er wordt gebruikgemaakt van op maat gemaakte eiken vaten. De whiskyvaten dienen voor het blonde bier, bv. de Georges IV – eerbetoon aan de vader. De bruine bieren zijn beter in portovaten.
-Het schuim wordt niet verkregen door het toevoegen van CO2 tijdens het proces, maar komt er op natuurlijke wijze door het bier 10 dagen te plaatsen in een warme kamer (21 °C). De gistcellen worden dan geactiveerd, een nagisting op fles.
Deca maakt zelf 10 bieren (4 klassieke, 4 op eiken vaten, 1 stout en 1 IPA). Ongeveer 10% van de productie bestaat uit gastbieren (+/- 15).
Rondleidingen voor groepen gebeuren in de week. Tijdens een bezoek wordt de warme sfeer van een familiebedrijf overgebracht. Aan de hand van kleurrijke en luchtige verhalen leer je het brouwproces, de tradities en de familie kennen met aandacht voor het artisanale en authentieke. Er zijn meerdere formules.
Op zaterdag is de Deca-Bar open (13-18 uur), een nieuwe degustatieruimte die ontstond in 2019. Hier kan je ook individueel terecht, maar reserveren is de boodschap.
Na Vleteren vond ik een ander verhaal in Reningelst. In 1903 kopen de drie broers Six uit Loker een maalderij in Reningelst. Hier worden lijnzaadkoeken fijngemalen en verwerkt tot veevoeder. Broer Camiel huwt met Hortense in 1911. In het begin van 1918 vlucht de hele familie richting Normandië. Bij hun terugkeer in 1919 vinden ze een totaal verwoeste regio, maalderij incluis. Ze beginnen aan de heropbouw en in 1935 neemt zoon Firmin de zaak over. In 2017 is er dochter Greet die grondige verbouwingen uitvoert aan het pand met inachtname van het authentieke. Greet, die al twee vakantiewoningen openhoudt, maakt er ‘Taartatelier en eethuis Hortense’ van. Wie het verhaal grondig volgde, weet dat dit de naam van haar oma is. Ze volgde bakkerijschool en chocolaterie en begint het atelier eerst zuiver op bestelling. Het koffiehuis kwam er in 2019. De zaak is vier dagen per week open. Greet werkt alleen met lokale en seizoensgebonden producten. De eigen creaties zijn bv. rabarber- en stekelbestaart, chocoladetaart en rode bergkaastaart. Naast taart en koffie kan je er ook terecht voor lunch met vegan en glutenvrije opties. In het eethuis zit je letterlijk tussen de oude maalderijtoestellen, er is een serreterras en binnenkort komt er op de tweede verdieping een bedrijfsruimte waar de erfgoedhistorie van de familie een plek zal krijgen.
Na bier en taart is er wijn. Wijngoed Monteberg is het oudste wijndomein in het Heuvelland. J. P. Six begon 26 jaar geleden met 600 wijnstokken op de zuidflank van de Monteberg. Zijn zoon en dochter bouwden het succes verder uit. Nu zien we op 10 ha ongeveer 48.000 stokken. Met 11 variëteiten wordt er gecombineerd en geassembleerd (Chardonnay, Kerner, Riesling, Auxerrois …). Witte wijn, rosé en mousserende wijnen vormen het hoofdbestanddeel. Er is ook een mooi wijnterras. Alle info over bezoeken, reserveren en degustaties met de beleving van het verhaal van het domein vind je op www.monteberg.be.
Voor ik nog wat lekkers uit de Westhoek bovenhaal, graag even aandacht voor de mooie geschiedenis en tradities van Bachten de Kupe. In Izenberge kan je opnieuw binnentreden in het Openluchtmuseum ‘Bachten de Kupe’. Oorspronkelijk gerealiseerd tussen 1970 en 1995, kan je hier het leven van toen herbeleven in 46 authentieke gebouwen en duizenden voorwerpen. Na een korte sluiting en restauratie is het nu in handen van een ploeg vrijwilligers met de steun van de gemeente Alveringem. Op het dorpspleintje staat een herberg waar je iets kan drinken. Bekijk de ambachtelijke zones en de winkeltjes.
www.openluchtmuseumbachtendekupe.be
Goeste in Poperinge is onze volgende stop. Bij Goeste beleef je ambacht en korte keten. De oorsprong vinden we bij de ouders van Bart Mostaert. Zij hadden een boerderij en waren al in 1986 met ijs begonnen. In 2013 stopten ze met de boerderij en kwam er een B&B in de plaats (tearoom, B&B en workshops L’ Heritage in Reninge). Bart kreeg zelf de kans om mee te doen aan een wedstrijd van de stad Poperinge i.v.m. leegstand. Hierdoor kon hij een combinatie maken van het ijsverhaal van zijn ouders en streekproducten. Bij Goeste Boetiek, dat open is sinds 2017, vind je meer dan 450 streekproducten. Het huisgemaakte ijs van de ouders, onder de naam L’ Heritage, is er ook nog altijd. In 2019 kwam het oude ING-gebouw op de Markt in Poperinge vrij. Het is gelegen juist tegenover De Goeste Boetiek. Een ideale uitdaging voor Bart om meer opslagruimte te hebben, maar ook verse streekproducten te kunnen gebruiken. Het nagelnieuwe ijs- en eethuis ‘Goeste’ gaat aan de slag met al het beste wat de Westhoek te bieden heeft volgens aanbod en seizoenen. Een lunch met de beste Westhoekbieren of Heuvellandse topwijnen? Dat kan hier allemaal. Een kleine, maar fijne kaart met specifieke concepten! Bart zit ook in het project van de streekpicknick met zijn ‘Bak vol Goesting’.
Om af te sluiten Breughelbuffet à volonté. Idyllisch gelegen in Stavele aan de IJzer: ’t Hof van Commerce, een 160 jaar oude herberg. Het voormalige café van Madeleine, de paardenstal, het kolenkot, de konijnen- en varkensstal werden omgebouwd tot een themacafé. Geniet, relax tussen allerlei prularia en een fantastisch ruim assortiment aan huisbereide charcuteriewaren (ongeveer 35), groenten- en pastasalades, brood en smout. Alles versbereid door de zoon des huizes Henri en zijn vriendin Astrid. Je wordt verwelkomd door een van de tofste cafébazinnen van Vlaanderen. Velen zullen haar nog kennen van ‘Geubels en de Belgen’ (wordt trouwens nog dikwijls herhaald). Een geweldig onthaal en vlotte service! Een aanrader is de Picon van het huis, je kan hem exclusief aankopen in de herberg. Het Hof heeft een ruim, zonnig terras.
Meestal is ‘t Hof van vrijdag tot zondag open, maar er zijn speciale arrangementen voor groepen. De menu– en drankkaart is geschreven in een origineel ‘Beenhouwersgazetje’.
Hier in de Westhoek houden ze van lokaal lekkers en ze nemen je graag mee door de rijkdom aan lekkers van deze streek: ze zetten het met liefde voor je op tafel … “vo ’t eetn, zoete goestjes, intje vo up te warm’n of intje voe’n dust”.
Zoals altijd was de thuisbasis in Ieper Hotel Albion, met parking op 200 meter van de Grote Markt, alleen kamer met ontbijt.
Tekst en foto’s: A. Charrin
