Helden zijn vrouwen en mannen met een passie. Een passie voor sport, ondernemen, reizen, literatuur, muziek, wetenschap, design, … ‘Mensen zijn Media’ wil Vlamingen inspireren, daarom komt in deze rubriek elke keer een held aan het woord.
Iedereen ruimtevaarder? Daarvan is Nancy Vermeulen helemaal overtuigd! Volgens deze ruimtevaartonderneemster bevinden we ons immers aan de vooravond van een heuse ruimterevolutie. Die revolutie zal zich niet voltrekken van vandaag op morgen, maar dankzij de combinatie van toptechnologie en topwetenschap en de opkomende rol van de commerciële ruimtevaart ligt dat de volgende decennia binnen handbereik. De doorbraken in bemande en onbemande ruimtevaart volgen elkaar in sneltempo op en de innovaties van nieuwe spelers brengen de hele sector in een stroomversnelling. We keren binnenkort terug naar de maan, we maken ons klaar voor een verdere verkenning van Mars en we dromen hardop van commerciële mijnbouw in de ruimte.
‘The sky is no longer the limit’ zo luidt al je hele leven jouw motto?
“Dat klopt, ik groeide op nabij de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel waar ik de Amerikaanse F-104 Starfighters zag overvliegen. Ik droomde als kind al dat later, wanneer ik volwassen zou zijn, mensen even vlot een raket zouden nemen als een vliegtuig. Op mijn 17de volgde ik op aanraden van Dirk Frimout een dubbel pad: astrofysica studeren en piloot worden, in de hoop dat ik mij het perfecte profiel kon aanmeten om astronaut te worden.”
Op je 33ste was het bijna zover?
“Dat was het moment waarop de ESA na 16 jaar nog eens een selectieprocedure startte. Er kwamen tienduizend kandidaten in aanmerking. Ik schopte het tot de laatste 800, maar haalde de schifting tot de beste 200 net niet. Uiteindelijk werden zes astronauten gerekruteerd, helaas was ik daar niet een van.”
Toch bleven ruimtereizen jouw leven beheersen?
“Ik anticipeerde op een doorbraak van ruimtetoerisme en richtte Space Training Academy op, het eerste opleidingscentrum in Europa dat een meerdaagse crash course aanbiedt aan mensen die staan te popelen om naar de ruimte te gaan. Het traject omvat onder andere een paraboolvlucht om enkele seconden gewichtloosheid te ervaren en een rit in de hypergeavanceerde Desdemona-simulator in Nederland die de fysieke sensatie van een ruimtevlucht en al zijn G-krachten nabootst.”
Plannen we binnenkort dan toeristische uitstapjes naar de ruimte?
“Tot 2000 kilometer hoogte hebben we de ruimte goed geëxploreerd en hebben we beschikbaar transport. Ruimtetoerisme zal daarvan deel gaan uitmaken. We kunnen ook denken aan een verblijf in het ISS. Ruimtevaartbedrijf Axiom Space bouwt daarvoor modules die zullen komen vast te zitten aan het ruimtestation. Meer bescheiden zijn de suborbitale vluchten die Branson en Bezos organiseren. Daarbij duikt het toestel eventjes de ruimte in om dan weer af te dalen naar de aarde. Tickets voor deze vluchten gaan tot zo’n 200.000 euro. Voor een ruimtereis naar het ISS ligt de prijs op ongeveer 55 miljoen euro.”
Ruimtereizen zijn duur?
“Ja, dat is een fase waar we doorheen moeten. Eerst zijn het de mensen met veel geld en invloed die de ruimte ingaan. Daarna volgt opschaling waardoor de prijs zakt naar een betaalbaarder niveau. De luchtvaart werd ook pas na twee generaties toegankelijk voor het brede publiek.”
Je spreekt zelf liever niet over ruimtetoeristen?
“Neen, omdat je dan spontaan denkt aan hawaïhemden en drinken bij het zwembad. Mensen die nu naar de ruimte gaan, moeten wel degelijk een training ondergaan, ze moeten zichzelf in veiligheid kunnen brengen en kunnen opereren binnen een wetenschappelijke crew. Het is ook allesbehalve grote luxe. In het ISS waarover ik daarnet sprak, zijn geen suites. Je krijgt er maar een kleine cabine, een slaapzak en zero privacy. Het is zoals bergbeklimmen met professionals. Zeg dus liever ruimteambassadeur in plaats van ruimtetoerist.”
De Koude Oorlog zorgde ervoor dat er heel wat in ruimtevaart werd geïnvesteerd, ook nu bouwt de geopolitieke spanning zich op?
“Het is inderdaad geen toeval dat de Chinezen de maan verkennen en net als de VS en de Verenigde Arabische Emiraten een sonde hebben gestuurd naar Mars. Zij weten dat het olietijdperk eindig is. Op aarde geraken de grondstoffen op. De zeldzame ertsen en mineralen die we nodig hebben voor de vierde, groene industriële revolutie zijn wél te vinden op planetoïden. Of stel dat we in de komende decennia kernfusie beheersen, dan vinden we de basisbrandstof helium-3 massaal op de maan. Vervuilende fabrieken en industriële processen zou je ook naar de ruimte kunnen verplaatsen.”
Het draait dus opnieuw rond macht en hebzucht?
“De economische belangen zijn enorm en er is geen wettelijk kader dat bepaalt aan wie ruimtegrondstoffen toekomen. Nu, aan de start, hebben we nog alle kansen om dat in goede banen te leiden, maar zal dat ook gebeuren? Ook de klimaatopwarming speelt hierin een grote rol.”
Hoezo?
“We moeten de opwarming van de aarde onder controle krijgen als we de vruchten van de verdere ruimte-exploratie willen plukken. Als het hier misloopt, kunnen we ook niet zomaar naar een andere planeet verkassen. Mars kan geen aarde 2.0 worden. Het zal eerder een nederzetting zijn, een extra continent worden om vanaf daar kennis en ervaring op te doen om nog verder te kunnen reizen.”
De zorg voor onze planeet wordt door veel ruimtevaarders gedeeld?
“In de ruimte voel je hoe kwetsbaar en uniek onze planeet is. Hoe meer mensen dat befaamde overview-effect ervaren, hoe meer teamgeest en innerlijke motivering er zullen zijn om dat moederschip te koesteren en om niet te vervallen in eigenbelang en geruzie. Alle wereldleiders zouden eens twee weken in de ruimte moeten verblijven. Als je dat blauwe knikkertje ziet hangen, komt heel sterk binnen dat het behoud daarvan alles overstijgt en we als één team moeten handelen.”
Jij gelooft dat we een interplanetaire soort worden?
“Jazeker, omdat het zo sterk in ons zit om steeds verder op verkenning te gaan. De eersten die op Mars zullen verblijven, leven nu al. We kunnen niet op aarde blijven. Het primitieve leven heeft ook het comfortabele water verlaten, waardoor wij er nu zijn. Het zou ook dom zijn als wij, zoals de dinosauriërs 65 miljoen jaar geleden, niet in staat zouden zijn om ons tegen een meteorietinslag te wapenen. We hechten veel belang aan onze geschiedenis, soort en cultuur. Als we dat willen veiligstellen, zullen we de ruimte wel moeten ingaan. Mogelijk zijn we trouwens al een interplanetaire soort.”
Verklaar je even nader?
“We weten nog altijd niet hoe het leven hier is ontstaan en of het hier is ontstaan. Mogelijk gebeurde dat in een ander zonnestelsel en is het hier via een ingeslagen asteroïde beland. Het zou dan niet vreemd zijn dat wij ons op onze beurt weer in het heelal verspreiden.”
Geloof jij in buitenaards leven?
“We begrijpen stilaan hoe het leven ontstaan zou kunnen zijn, maar de definitie van leven verruimt zich, want we ontdekken levensvormen in omstandigheden waarvan we nooit dachten dat die levensvatbaar waren. Ik acht de kans dus groot dat we andere levensvormen vinden. Bijvoorbeeld in de oceanen rond een van de manen van Saturnus of Jupiter, of op een van de meer dan 4500 exoplaneten die tot nu zijn gevonden. Toen ik studeerde, wisten we niet eens dat die bestonden. Communicatie met dat andere leven zal niet evident zijn. De buitenaardse wezens met hypergesofisticeerde communicatiemiddelen uit Hollywood, scheppen erg verkeerde verwachtingen. Denk eerder aan communiceren met dieren of planten.”
‘Iedereen ruimtevaarder’ van Nancy Vermeulen verscheen bij Uitgeverij Lannoo en kost 22,99 euro.
Tekst: TV – Mensen zijn Media
